برنج دم سیاه

برنج دم سیاه گونه ای از برنج ایرانی است. برنجی است با دانه های دراز و کشیده که انتهای پوسته شلتوک ان به رنگ سیاه است. نام آن در فارسی به معنی برنجی است که انتهای سیاه دارد. به صورت عمده در استان گیلان ایران کشت می شود. برنج دم سیاه از انواع برنج صدری می‌باشد.
برنج دم سیاه به دلیل عطر آن است که بیشتر از سایر برنج‌ ها شهرت دارد و به علت توانایی آن برای تبدیل شدن به یک وعده غذایی خوشمزه و بسیار سبک اما خوش طعم به عنوان یک وعده غذایی ارزشمند محسوب می‌شود.
با این وجود، در بازار ایران کیفیت بر کمیت مقدم می‌باشد و کشاورزان قادر هستند با کشت برنج دم‌سیاه با عملکرد 1.5 تا 2 تن در هر هکتار درآمد بسیاری کسب کنند.
تحقیقات  انجام شده نشان می دهد که دانشمندان هنوز موفق به ارائه ارقام مقاوم به قارچ و کرم ساقه خوار نشده‌اند و هنوز برنج فوق‌العاده دوم‌ سیاه در لیست اول برنج‌های باکیفیت و مرغوب دنیا قرار دار که محبوب‌ترین آن‌ها دوم سیاه طارم هاشمی، بینام، حسنی، سالاری، امبربو و سنگ طارم و حسن سرایی می‌باشد.

دلیل نام گذاری برنج دم سیاه چه چیزی است؟

نام گذاری برنج دم سیاه به علت دم شلتوک آن می‌باشد؛ دم شلتوک این برنج به رنگ سیاه است و به همین نام نیز شناخته شده است. نام گذاری این برنج به برنج دم سیاه به علت رنگ ریشک یا دم شلتوک سیاه آن می‌باشد. برنج دم سیاه به علت سختی کاشت و کم محصول بودن در هکتار با کاهش کشت روبه‌رو شده و نایاب است. برنج دم سیاه به علت خواص شیمیایی مناسب دانه بعد از پخت، بسیار مطلوب است. دارای شکل ظاهری مناسب و عطر و طعم دلپذیری است. برنج دم سیاه دارای چربی زیادی است، این میزان چربی موجب نرم شدن پس از پخت برنج می‌شود. برنج دم سیاه در دسته برنج‌های اعلا محسوب می‌شود؛ خوش پخت و خوش طعم می‌باشد و در دانه‌های سفید رنگ این برنج قادر هستید رگه‌هایی از رنگ کرم را مشاهده کنید.

عوامل مهم و اثرگذار در ری کردن برنج دم سیاه

نوع خاک شالیزار که حاصل‌خیزی آن و نوع کود مورد بهره‌گیری و همین‌طور طبیعی و شیمیایی بودن کود را شامل می‌شود. نوع آب مصرفی برای آبیاری شالیزار، شرایط آب و هوایی، زاویه تابش نور خورشید، تجربه و مهارت کشاورز و همین‌طور چند ساله بودن برنج که اغلب برای ری کردن بیشتر برنج از برنج‌های کهنه‌تر به کار برده می‌شود.
برنج دم سیاه از جهت مناطق غنی کشت و ارگانیک می‌باشد شرایط رشد از مرغوب‌ترین برنج‌های ایرانی است. به دلیل قد کشیدنش در زمان پخت برنج مناسبی برای مجالس و مهمانی‌ها محسوب می‌شود. برنج دم سیاه کشت اول هنگام پخت با یک بوی بسیار مطلوب و دلچسبی همراه می‌باشد. پس از آماده شدن نیز عطر و بوی خود را حفظ خواهد کرد. پخت پلو با برنج دم سیاه، لذت خوردن یک پلو فوق‌العاده را نصیب شما خواهد کرد.

چگونگی تشخیص برنج دم سیاه با هاشمی

برنج دم سیاه با برنج هاشمی چندان تفاوتی ندارد و بسیار با یکدیگر مشابه هستند اما تفاوت‌هایی نیز میان برنج هاشمی و برنج دم سیاه موجود است. اصلی‌ترین تفاوت بین این دو نوع برنج محصول دهی کم‌تر برنج دم سیاه در هر هکتار زمین نسبت به برنج هاشمی خواهد بود و شالیکار بهره‌وری بسیاری از شالیزار خود با کاشتن برنج دم سیاه نخواهد داشت. البته برنج دم سیاه در دسته برنج‌های گران قیمت می‌باشد و سودآوری زیادی به همراه دارد.
از دیگر تفاوت‌های برنج دم سیاه با هاشمی میزان چربی و کلسترول موجود در آن‌ها است. برنج دم سیاه چربی بالاتری نسبت به برنج هاشمی دارد و همین تفاوت موجب می‌شود که برنج بعد از پخت نرم‌تر شود. از دیگر تفاوت‌هایی که بین این برنج وجود دارد، نحوه کشت آن‌ها می‌باشد. برنج دم سیاه بیشتر به صورت سنتی کاشت و برداشت خواهد شد اما امروزه کشاورزی صنعتی به کشت برنج هاشمی راه یافته است و برنج هاشمی به دو شکل صنعتی و سنتی کشت خواهد شد.

نحوه تشخیص برنج دم سیاه اصل از تقلبی چگونه است؟

رنگ برنج دم سیاه سفید مایل به کرمی می‌باشد و طول قد آن پیش از پخته شدن بین ۵ تا ۷ میلی متر خواهد بود.
روش دیگری که قادر هستید به باکیفیت بودن برنج دم سیاه پی‌ببرید این است که اگر مقداری از این برنج را در کف دست خود بگذارید و آن را به کف دست خود بمالید مشاهده خواهید کرد که مقداری چربی برنج به پوست دست شما رسیده است.
چربی بسیاریی که این برنج دارد موجب می‌شود تا پس از پخته شدن بیشتر قد بکشد، حتی می‌توانید آن را بعد از پخت دو تا سه بار گرم کنید بدون آن که سفت شود.
اگر مقداری از این برنج را بردارید و آن‌ را بو کنید متوجه عطر بسیار عالی آن خواهید شد، از زمانی که این برنج خام را شروع به جوشاندن می‌کند عطر فوق‌العاده آن را احساس خواهید کرد و منزل شما را خوش عطر خواهد شد.